Buổi chiều cuối tháng Ba, tòa nhà nơi Lan làm việc vẫn sáng rực khi thành phố ngoài kia đã lên đèn. Tiếng máy in, tiếng gõ bàn phím hòa vào nhau như một bản nhạc đều đặn của công việc. Cô ngồi trước màn hình, đôi mắt thâm quầng vì những đêm thiếu ngủ. Bản kế hoạch sắp đến hạn nộp, và như mọi lần, cô muốn kiểm tra lại từng con số thật kỹ. “Chỉ thêm chút nữa thôi,” cô tự nhủ, miệng khẽ mỉm cười, không biết rằng đó là lần cuối cùng mình nói câu đó.

Đồng nghiệp phát hiện ra Lan nằm gục trên bàn, khuôn mặt vẫn còn nguyên vẻ căng thẳng. Không ai kịp hiểu chuyện gì xảy ra, chỉ thấy tách trà cô uống dở vẫn còn bốc hơi. Khi xe cấp cứu đến, mọi nỗ lực đều muộn màng. Cô ra đi quá nhanh, như ngọn đèn vụt tắt trong gió. Tin ấy khiến Minh ngã quỵ.

Anh ngồi trong hành lang bệnh viện rất lâu, đôi tay đan chặt, đôi mắt vô hồn nhìn khoảng không. Bác sĩ nói cô bị đột quỵ, có thể vì căng thẳng và thiếu ngủ kéo dài. Anh lắc đầu không tin, miệng chỉ lẩm bẩm: “Lan khỏe mà… cô ấy vẫn cười, vẫn gọi cho tôi buổi trưa…” Nhưng mọi lời trấn an đều vô nghĩa. Thế giới của anh, chỉ sau vài giờ, bỗng hóa rỗng.

Tang lễ diễn ra đơn giản, chỉ vài người thân và bạn bè thân thiết. Minh lặng im suốt buổi, không nói một câu nào, chỉ đứng đó nhìn chiếc quan tài hạ dần xuống huyệt. Cô từng nói nếu có mệnh hệ gì, hãy tổ chức đơn giản, không ồn ào, không nước mắt phô trương. “Em không thích ồn ào, anh biết mà.” Giờ đây, câu nói ấy vang lên trong đầu anh, từng chữ như dao cứa.

Khi mọi người đã ra về, Minh ngồi lại bên mộ, tay chạm lên lớp đất mới phủ. Anh thầm thì như thể Lan vẫn còn nghe thấy: “Em yên tâm, anh sẽ giữ mọi thứ em từng chăm chút.” Nhưng khi tiếng gió vừa dứt, điện thoại trong túi anh rung lên. Màn hình hiện thông báo chuyển khoản: 300.000.000 đồng – người gửi: Lan Trần.

Anh sững người. Tim anh đập dồn, mồ hôi lạnh rịn trên trán. Anh mở ứng dụng ngân hàng, nhập lại mật khẩu ba lần vì tay run. Mọi thông tin đều chính xác – tên cô, số tài khoản, thời gian giao dịch – tất cả thật đến đáng sợ. Anh thì thầm, “Không thể nào… Lan, em…” nhưng câu nói đứt quãng, vì cổ họng nghẹn lại.

Điện thoại lại rung. Lần này là tin nhắn. Từ chính số của cô:
“Anh, về nhà kiểm tra két sắt trong phòng em. Mọi thứ em để lại đều có lý do. Đừng sợ, chỉ cần tin em.”

Mắt anh nhòe đi. Tay anh run bần bật, tim đập loạn như sắp vỡ tung. Anh nhấn gọi lại, nhưng chỉ nghe giọng tổng đài lạnh lẽo: “Thuê bao quý khách vừa gọi hiện không liên lạc được.”

Anh ngồi yên một lúc rất lâu, trước khi chụp vội cái áo khoác, lao về nhà. Con đường quen thuộc bỗng trở nên dài vô tận. Trong đầu anh, hình ảnh Lan cứ hiện lên – nụ cười nhẹ, bàn tay nhỏ hay siết chặt tay anh mỗi lần qua đường, và giọng nói dịu dàng: “Anh mà quên ví lần nữa là em giận đấy.” Mọi thứ như ảo ảnh.

Vừa mở cửa, căn hộ chào đón anh bằng mùi hương nhẹ thoang thoảng của tinh dầu – mùi cô yêu thích. Phòng khách ngăn nắp, từng món đồ đúng chỗ, như thể cô vừa đi đâu đó rồi sắp quay về. Minh đi thẳng vào phòng làm việc của vợ – nơi cô vẫn gọi là “lãnh địa riêng”. Trên bàn là chậu lan cô trồng, lá vẫn xanh mướt. Anh khẽ chạm vào, lòng nặng trĩu.

Chiếc két sắt nằm im ở góc tường. Anh ngồi xuống, hít sâu, rồi xoay mã số: ngày kỷ niệm cưới. “Tách” – tiếng mở khẽ vang lên, khiến anh dựng tóc gáy. Trong két, không có tiền mặt, chỉ có một tập hồ sơ dày buộc gọn, vài phong bì thư, và một USB nhỏ. Bên trên là tờ giấy dán ghi dòng chữ bằng nét chữ quen thuộc của cô:

“Khi anh đọc được những thứ này, nghĩa là em không còn. Em không muốn anh hoang mang, nên em đã chuẩn bị mọi thứ sẵn rồi. Đừng sợ, anh không đơn độc.”

Anh ngồi thụp xuống ghế, tay run run mở tập hồ sơ. Bên trong là hàng loạt giấy tờ: hợp đồng bảo hiểm, sổ tiết kiệm, bản kê tài sản, giấy ủy quyền ngân hàng. Mỗi tập tài liệu đều có ghi chú nhỏ: “Dùng trong trường hợp A”, “Gửi nếu xảy ra tình huống B.” Tất cả được viết bằng nét chữ mềm mại, ngay ngắn đến từng dòng.

Một phong bì khác chứa thư tay. Minh mở ra, mắt anh như dính chặt vào từng con chữ:
“Minh, em xin lỗi vì đã giấu anh. Cách đây hơn một năm, bác sĩ nói em có dấu hiệu mạch máu não yếu, có thể bị đột quỵ nếu căng thẳng. Em sợ anh lo, nên không nói. Em đã cố gắng kiểm soát, nhưng có lẽ không thắng nổi cơ thể mình. Vì vậy, em chuẩn bị sẵn mọi thứ, để anh không phải loay hoay khi em rời đi.”

Tờ giấy run rẩy trong tay anh. Anh khẽ thì thầm: “Trời ơi, Lan ơi…” Rồi anh bật khóc. Những giọt nước mắt nóng rơi xuống dòng chữ cô viết. Anh nhớ rõ những đêm cô làm việc muộn, anh giục cô đi ngủ, cô chỉ cười bảo: “Chỉ chỉnh thêm chút nữa thôi, mai em rảnh.” Thì ra, cô đã biết mình đang chạy đua với thời gian.

Anh tiếp tục mở USB. Trong đó có thư mục mang tên “Minh”. Hàng loạt tệp hiện ra: “Cách thanh toán hóa đơn”, “Kế hoạch tài chính 5 năm”, “Mật khẩu email”, “Lời nhắn gửi.” Mỗi tệp là một mảnh ghép cuộc đời anh mà cô đã sắp đặt sẵn. Anh nhấp vào một video, màn hình hiện khuôn mặt Lan, ánh mắt hiền lành nhìn thẳng vào anh.

“Anh này,” giọng cô vang lên, dịu dàng mà khiến tim anh thắt lại, “nếu anh đang xem cái này, thì em không còn bên anh nữa. Đừng trách em giấu bệnh nhé, em chỉ không muốn anh phải đau đớn từ sớm. Em biết anh hay quên, nên em ghi lại hết. Cả mật khẩu wifi, và cả công thức nấu món canh chua anh thích nữa.”

Anh gục xuống bàn, hai vai run rẩy. Tiếng cô trong video vẫn tiếp tục:
“Anh đừng đóng cửa trái tim mình mãi, nghe chưa. Một ngày nào đó, anh sẽ gặp ai đó tốt. Em muốn anh hạnh phúc, không muốn anh sống như cái bóng của em.”

Minh siết chặt tay, thì thầm: “Không, Lan… anh không cần ai khác, chỉ cần em thôi.”

Anh xem hết video, rồi mở đến tệp cuối cùng – “Tin cuối.” Bên trong chỉ có một bức ảnh chụp họ trong chuyến du lịch Đà Lạt, và một dòng chữ ngắn:

“Cảm ơn anh vì đã khiến cuộc đời em có lý do để mỉm cười. Em không sợ chết, em chỉ sợ anh quên mất mình đáng sống.”
Minh nhìn dòng chữ, lồng ngực co thắt như có ai bóp chặt.

Đêm ấy, anh không ngủ. Anh ngồi trong căn phòng sáng đèn, mở từng file, đọc từng ghi chú, như trò chuyện với người vợ đã khuất. Mỗi dòng chữ, mỗi con số, là một sợi dây nối giữa họ – một người sống và một người đã ra đi. Anh bắt đầu sắp xếp lại tủ tài liệu theo thứ tự cô đề ra. Làm việc đó khiến anh bình tĩnh hơn, như thể đang cùng cô hoàn thành nốt điều gì dang dở.

Ngày hôm sau, anh đến ngân hàng để kiểm tra nguồn gốc khoản tiền 300 triệu. Nhân viên tra cứu và cho biết: đó là giao dịch hẹn giờ, thiết lập từ bốn tuần trước ngày cô mất. Anh hỏi: “Cô ấy biết mình sẽ… ra đi sao?” Cô nhân viên chỉ cúi đầu: “Chúng tôi không biết, chỉ thấy ghi chú là ‘dành cho Minh – nếu xảy ra điều xấu’.” Anh đứng lặng, lòng tràn ngập nỗi đau không thể gọi tên.

Buổi tối, khi anh trở về căn hộ, căn bếp nhỏ bỗng trở nên khác. Anh nhớ cô vẫn thường vừa nấu vừa hát khe khẽ. Anh lấy trong tủ ra cuốn sổ tay – nơi cô ghi công thức nấu ăn. Trang đầu tiên viết: “Món này dành cho ngày anh buồn.” Anh bật cười qua nước mắt, rồi bắt đầu nấu. Mùi thơm dậy lên, và trong thoáng chốc, anh có cảm giác cô vẫn đang đứng sau lưng mình.

Thời gian trôi qua chậm chạp. Mỗi ngày Minh học cách làm theo từng điều cô dặn – thanh toán hóa đơn đúng hạn, tưới cây mỗi sáng, và luôn giữ căn nhà sạch sẽ. Anh vẫn pha cà phê cho hai người như thói quen, đặt một tách trước khung ảnh cô. “Em không uống thì anh cũng không nỡ bỏ tách kia,” anh nói khẽ, giọng nghẹn lại.

Một buổi chiều, khi dọn tủ quần áo, anh phát hiện phong bì nhỏ giấu trong ngăn kéo. Dòng chữ trên phong bì khiến anh sững lại:
“Chỉ mở khi anh cảm thấy đủ mạnh mẽ.”
Anh cầm thật lâu, rồi mở ra. Bên trong là một lá thư và một tấm ảnh cưới.

“Anh Minh,
Nếu anh đọc được lá thư này, nghĩa là anh đã đủ dũng cảm để tiếp tục sống. Em biết anh sẽ khó chấp nhận, nhưng xin anh hứa – hãy sống, đừng chỉ tồn tại. Anh từng nói em là lý do để anh cố gắng mỗi ngày. Giờ đây, hãy để chính anh trở thành lý do ấy.
Và nếu có một người nào đó bước vào cuộc đời anh, đừng sợ mở lòng. Em sẽ vui lắm nếu thấy anh mỉm cười thật sự.”

Anh buông thư xuống, nước mắt tuôn rơi. “Sao em luôn nghĩ cho anh như thế, Lan ơi…” Anh nhìn quanh căn phòng – mọi thứ cô để lại giờ đều trở thành báu vật. Cái cốc cô ưa thích, chiếc khăn cô hay quàng, cả chiếc áo khoác anh từng tặng cô năm sinh nhật. Mỗi thứ đều có bóng dáng cô.

Mùa thu năm sau, Minh quay lại nghĩa trang. Anh ngồi trước mộ cô, mang theo bó hoa oải hương cô thích. “Em à, anh trả hết nợ nhà rồi,” anh nói, giọng bình thản. “Anh vẫn giữ cây lan của em, nó ra hoa đấy. Và… anh đang học chụp ảnh. Em từng bảo anh nhìn đời qua ống kính sẽ thấy đẹp hơn. Em đúng.” Anh mỉm cười, ánh mắt dịu dàng như ngày họ mới yêu.

Khi đứng dậy, cơn gió nhẹ thoảng qua, vài cánh oải hương rơi xuống mộ. Anh cảm thấy như có ai chạm khẽ vào tay mình – mềm, ấm, quen thuộc. Anh khẽ nói: “Cảm ơn em, vì đã yêu anh ngay cả khi em không còn.”

Tối đó, anh về nhà, mở máy tính, tạo một thư mục mới mang tên “Lan”. Anh viết vào đó những gì mình đã học được sau khi cô rời đi – cách đối mặt với nỗi đau, cách tha thứ, cách mỉm cười. Khi gõ dòng cuối cùng, anh dừng lại rất lâu, rồi viết:
“Có những người, dù đã rời khỏi cuộc đời này, vẫn ở lại bằng tình yêu – thứ tình yêu bền bỉ hơn cả thời gian và cái chết.”

Anh lưu lại tệp, khẽ thì thầm: “Ngủ ngon nhé, Lan.”
Rồi tắt đèn. Trong bóng tối, màn hình máy tính vẫn sáng một góc – như ánh sáng nhỏ mà cô để lại, soi lối cho anh đi tiếp giữa cuộc đời này.