Tiếng chuông điện thoại reo vang lúc nửa đêm nơi đất khách, kéo tôi ra khỏi giấc ngủ chập chờn và những lo toan của cuộc sống mưu sinh. Đó là một cuộc gọi từ hàng xóm cũ ở Hà Nội, giọng cô đầy vẻ hốt hoảng, báo rằng bố tôi “đang có vấn đề” và khuyên tôi nên về ngay. Ngay lập tức, một cảm giác bất an dội lên trong lòng, xua đi mọi mệt mỏi và chỉ còn lại nỗi lo lắng hằn sâu. Tôi biết, đã có chuyện gì đó không ổn, vì bố tôi vốn là người kín đáo, hiếm khi để lộ ra bất kỳ dấu hiệu yếu đuối nào.

Mẹ tôi mất từ khi tôi còn quá nhỏ để có thể nhớ rõ gương mặt bà, chỉ còn lại những ký ức mơ hồ và hình ảnh mờ nhạt qua những bức ảnh cũ. Bố tôi, một người đàn ông kiệm lời và có phần nghiêm khắc, đã một tay nuôi tôi khôn lớn. Ông không bao giờ thể hiện tình cảm bằng lời nói hay những cử chỉ vồ vập, nhưng sự chăm sóc của ông dành cho tôi luôn hiện hữu trong từng chi tiết nhỏ nhặt của cuộc sống. Mỗi bữa ăn ông chuẩn bị, mỗi lần ông thức khuya kèm tôi học bài, hay ánh mắt dõi theo mỗi bước chân tôi, đều là minh chứng cho tình yêu thầm lặng mà sâu sắc ấy.

Sau khi tôi hoàn thành việc du học và chọn ở lại nước ngoài làm việc, bố tôi sống một mình trong căn nhà cũ kỹ ở Hà Nội. Tôi vẫn thường xuyên gọi điện về hỏi thăm, biết ông cô đơn lắm, cái cô đơn của người đã trải qua nhiều biến cố và mất mát. Nhưng ông chưa bao giờ than vãn một lời, chỉ luôn trấn an tôi rằng ông vẫn ổn, vẫn tự lo liệu được mọi việc. Lòng tôi lúc nào cũng nặng trĩu, dù biết ông muốn tôi yên tâm tập trung vào sự nghiệp, nhưng cảm giác day dứt khi để ông một mình vẫn luôn thường trực.

Cuộc gọi của cô hàng xóm đã thổi bùng lên ngọn lửa lo lắng âm ỉ bấy lâu. Cô kể trong vòng nửa tháng qua, bố tôi đã đổi đến năm người giúp việc. Người thì vừa vào hôm trước, hôm sau đã hớt hải xách vali đi, chẳng kịp nói lời nào. Người khác ở được vài ngày rồi cũng bỏ của chạy lấy người, không rõ nguyên nhân. Khi tôi cố gắng hỏi han, ai cũng chỉ ậm ừ, giải thích một cách qua loa: “Không hợp, ông cụ khó tính quá.”

Những lời giải thích thiếu thuyết phục đó không thể xoa dịu linh cảm của một đứa con. Tôi biết bố tôi tuy nghiêm khắc nhưng không đến nỗi khó tính vô lý. Chắc chắn có điều gì đó ông đang che giấu, điều gì đó bất thường hơn nhiều so với việc “không hợp”. Tôi quyết định xin nghỉ phép về nước, nhưng khi báo cho ông, ông đã kiên quyết từ chối. “Con yên tâm làm việc, bố vẫn ổn,” ông nói với giọng điệu trấn an thường thấy, nhưng tôi cảm nhận được sự gượng gạo trong từng lời. Trực giác mách bảo tôi rằng ông đang nói dối, và sự từ chối của ông càng khiến tôi thêm sốt ruột, thúc giục tôi phải tìm hiểu cho rõ ngọn ngành.

Không thể về công khai, tôi nghĩ ra một cách khác.

Tôi nhờ chị Tâm, một người bạn thân từ thuở nhỏ, giả làm người giúp việc để vào nhà tôi. Tâm ban đầu khá lưỡng lự, bởi đây là một việc tế nhị và có phần khó xử. Nhưng chị ấy đang thất nghiệp và gặp nhiều khó khăn về tài chính, nên sau một hồi suy nghĩ, chị cũng đồng ý. Chúng tôi thống nhất chị sẽ nộp hồ sơ qua trung tâm môi giới, giả làm người xin việc một cách tự nhiên nhất để không gây nghi ngờ cho bố tôi. Kế hoạch nghe có vẻ liều lĩnh, nhưng trong tình thế này, tôi không còn lựa chọn nào khác.

Đúng như dự đoán, hồ sơ của Tâm nhanh chóng được chấp nhận. Bố tôi, có lẽ vì quá cần người giúp việc hoặc vì sự kỹ lưỡng của trung tâm, đã không chút nghi ngờ. Chị Tâm bắt đầu công việc và thường xuyên cập nhật tình hình cho tôi qua tin nhắn. Những ngày đầu, mọi chuyện dường như bình thường, nhưng chỉ vài ngày sau, điện thoại tôi reo lên. Đó là Tâm, giọng chị run run, đầy vẻ kinh ngạc và sợ hãi. “Đình ơi… chị nghĩ bố em đang… tìm người thay thế mẹ em.”

Nghe câu nói ấy, cả thế giới như sụp đổ dưới chân tôi. “Chết lặng” là từ duy nhất có thể diễn tả cảm xúc của tôi lúc đó. Tìm người thay thế mẹ? Điều đó nghe thật hoang đường. Mẹ tôi là duy nhất trong trái tim bố, đó là điều tôi luôn tin tưởng. Tâm kể rằng, chị đã vô tình phát hiện ra một quyển sổ nhỏ cất trong ngăn kéo bàn làm việc của bố. Trong đó, ông ghi chép rất chi tiết về từng người giúp việc đã từng vào nhà: tên, tuổi, ngoại hình, tính cách, và đặc biệt là những điểm tương đồng với một người phụ nữ tên là Trương Tú Anh. Cái tên này tôi chưa từng nghe bố nhắc đến, càng khiến tôi thêm hoang mang.

Chị Tâm kể tiếp, trong quyển sổ ấy, bố tôi đã ghi lại những nhận xét cá nhân về từng người giúp việc. Ví dụ như “Người thứ 3, không phù hợp. Thái độ nóng nảy. Không giống Tú Anh.” Hay những câu tương tự lặp đi lặp lại. Cái tên “Tú Anh” xuất hiện rất nhiều lần, gần như ám ảnh trong từng trang sổ. Tâm nói rằng, dường như ông đang cố gắng tìm lại một hình bóng nào đó trong ký ức, một hình mẫu hoàn hảo, bằng cách đưa từng người phụ nữ vào “thử vai” trong cuộc đời mình. Chị ấy cảm nhận được sự tuyệt vọng và nỗi ám ảnh trong từng nét chữ của bố tôi.

Tôi không dám tin vào những gì mình vừa nghe. Bố tôi, người đã sống một mình, thủ tiết thờ mẹ tôi suốt bao năm qua, chưa từng có bóng dáng một người phụ nữ nào khác sau khi mẹ mất. Ông là một tảng đá kiên cường, một người đàn ông mạnh mẽ, làm sao có thể có một quá khứ sâu kín đến vậy? Tôi thậm chí chưa từng nghe ông kể về một người phụ nữ nào tên Tú Anh. Mọi thứ cứ như một câu chuyện cổ tích buồn, một bí mật được chôn giấu quá lâu trong tim ông.

Cảm thấy không thể ngồi yên thêm được nữa, tôi quyết định liều lĩnh. Tôi đặt vé máy bay về nước mà không báo trước cho bất kỳ ai, kể cả chị Tâm. Lần này, tôi cần đối diện trực tiếp với sự thật, dù nó có đau lòng đến đâu. Ngày tôi về là một buổi sáng thứ Bảy trời trong xanh, nhưng lòng tôi thì nặng trĩu. Tôi cố gắng mở cửa thật khẽ để không gây ra tiếng động, sau đó rón rén bước vào nhà. Đồng hồ chỉ 10 giờ sáng, chị Tâm đang loay hoay chuẩn bị bữa trưa trong bếp, tiếng dao thớt lách cách vang lên đều đều.

Bố tôi thì đang ngồi trước chiếc bàn gỗ cũ kỹ đặt cạnh cửa sổ, nơi ánh nắng ban mai chiếu rọi. Trên bàn không có báo chí hay sách vở như thường lệ, mà chỉ có ông, ánh mắt xa xăm nhìn chằm chằm vào một bức ảnh nhỏ cũ kỹ trong tay. Trái tim tôi thắt lại, một cảm giác lạ lẫm len lỏi. Tôi bước đến gần hơn, tiếng bước chân nhẹ nhàng nhưng dường như đủ để phá vỡ sự tĩnh lặng của khoảnh khắc ấy. Bố tôi giật mình, hoảng hốt đến mức bức ảnh trên tay ông tuột khỏi ngón tay run rẩy, rơi xuống sàn gỗ.

Tôi cúi xuống nhặt bức ảnh lên. Đó là một bức ảnh đen trắng đã ố vàng theo thời gian, chụp bố tôi hồi còn rất trẻ, gương mặt còn đầy nét thư sinh và nụ cười rạng rỡ. Đứng cạnh ông là một người phụ nữ xinh đẹp với mái tóc dài uốn nhẹ, đôi mắt sáng và nụ cười dịu dàng, ánh mắt bà nhìn bố tôi tràn đầy yêu thương, hạnh phúc. Phía sau bức ảnh, nét chữ thanh mảnh đã phai màu ghi: “Tú Anh – Đà Lạt, 1986”. Cái tên ấy, địa điểm ấy, và năm tháng ấy, tất cả đều xa lạ và bí ẩn đối với tôi.

Cầm bức ảnh trên tay, tôi quay lại đối mặt với bố, lần đầu tiên trong đời tôi dám hỏi ông một câu hỏi thẳng thừng, mang theo bao nhiêu thắc mắc và nỗi niềm. “Bố, Tú Anh là ai?” Giọng tôi run lên, nghèn nghẹn. Bố tôi không trả lời ngay. Ông nhìn tôi, nhìn bức ảnh trên tay tôi, rồi lại nhìn ra ngoài cửa sổ, ánh mắt vô định. Thời gian như ngừng lại, không gian chìm trong sự im lặng đến ngột ngạt, chỉ có tiếng kim đồng hồ tích tắc đều đều như đếm ngược từng nhịp đập của trái tim tôi.

Rồi đột nhiên, ông bật khóc. Những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt khắc khổ, hằn sâu những vết chân chim của tuổi tác. Ông khóc như một đứa trẻ, nức nở không thành tiếng, đôi vai gầy rung lên bần bật. Tôi chưa bao giờ thấy bố mình yếu đuối đến vậy, và cảnh tượng đó khiến trái tim tôi tan nát. Ông kể, giọng đứt quãng vì những tiếng nấc, về Trương Tú Anh. Bà là mối tình đầu, mối tình sâu đậm nhất của ông trước khi đến với mẹ tôi.

Tú Anh là một người phụ nữ mạnh mẽ, đầy nghị lực nhưng cũng vô cùng dịu dàng, ấm áp. Bà có một tình yêu lớn lao dành cho trẻ con, luôn mơ ước về một gia đình nhỏ với những đứa con thơ. Họ đã yêu nhau say đắm, cùng nhau vượt qua bao khó khăn của tuổi trẻ, và đã dự định sẽ cưới. Một đám cưới đơn sơ nhưng tràn đầy hạnh phúc, nơi tình yêu của họ sẽ được đơm hoa kết trái. Nhưng rồi, một biến cố gia đình ập đến, một sự kiện đau lòng mà ông không tiện kể rõ, đã khiến bà phải rời đi không một lời từ biệt. Tất cả những gì ông biết sau này là bà đã nhận nuôi một đứa bé.

Bố tôi giữ mãi mối tình ấy trong lòng, một vết sẹo không bao giờ lành. Khi mẹ tôi mất, ông một lần nữa rơi vào khoảng trống mênh mông, cái cảm giác mất mát chồng chất nỗi đau. Suốt những năm tháng đơn độc ấy, có lúc ông định tìm lại Tú Anh, tìm lại một mảnh ghép của quá khứ, nhưng rồi sự sợ hãi, sự thiếu dũng khí đã ngăn cản ông. Ông sợ hãi đối mặt với những gì đã qua, sợ hãi rằng mọi thứ đã thay đổi, và ông không thể đối diện với sự thật ấy.

Cho đến khi ông bắt đầu cảm thấy trí nhớ mình có vấn đề, những mảnh ký ức dần trở nên rối loạn, ông sợ hãi tột cùng. Ông sợ rằng mình sẽ quên mất Tú Anh, quên mất gương mặt, nụ cười, và cả những kỷ niệm đẹp đẽ đã từng có. Nỗi sợ hãi đó ám ảnh ông, thôi thúc ông phải tìm cách lưu giữ hình ảnh của bà trong tâm trí, một cách kỳ lạ và đầy tuyệt vọng là đưa những người phụ nữ có nét giống bà vào cuộc sống của mình. Ông hy vọng qua những hình bóng mờ nhạt ấy, ông có thể níu giữ lại một phần ký ức đang dần phai mờ.

“Bố biết mình sắp không còn minh mẫn. Nhưng bố không muốn ra đi mà không nhớ nổi người từng quan trọng nhất đời mình…” Ông nói, giọng run rẩy, từng lời như cứa vào lòng tôi. Nghe những lời ấy, tôi ôm chặt lấy ông, cảm giác trong tôi rối bời như một mớ tơ vò. Tôi giận ông vì đã che giấu tôi suốt bao năm tháng, giận ông vì đã ép mình sống trong một ảo ảnh, một nỗi đau không tên. Nhưng trên hết, tôi thương ông đến xót xa. Thương một người đàn ông cả đời mạnh mẽ, giờ đây lại yếu đuối đến vậy, chỉ mong giữ lại một chút yêu thương cũ, dù bằng cách vụng về và sai lầm nhất.

Từ hôm đó, cuộc sống trong căn nhà nhỏ ở Hà Nội đã hoàn toàn thay đổi. Tôi quyết định xin nghỉ phép dài hạn ở công ty bên nước ngoài, thậm chí nghĩ đến việc chuyển hẳn về nước để sống cùng bố. Tôi nhận ra rằng, sự nghiệp hay tiền bạc đều không thể sánh bằng thời gian và tình cảm dành cho người thân. Chị Tâm vẫn tiếp tục ở lại, không còn là “bảo mẫu đóng giả” nữa, mà trở thành một người thân trong gia đình. Chị ấy hiểu rõ câu chuyện của bố tôi, và thương ông như chính người ông của mình. Chị thường xuyên trò chuyện, cùng bố ôn lại những kỷ niệm xưa, giúp ông cảm thấy bớt cô đơn và được lắng nghe.

Căn nhà nhỏ ngày nào tưởng chừng lạnh lẽo, giờ đây lại tràn ngập tiếng cười và sự ấm áp. Tôi và chị Tâm thay phiên chăm sóc bố, cùng ông đi dạo, cùng ông nấu những món ăn yêu thích, và cùng ông lật giở những cuốn album cũ kỹ. Bố tôi dần cởi mở hơn, ông không còn né tránh những câu chuyện về quá khứ, về Tú Anh, mà chia sẻ với chúng tôi bằng một sự bình yên lạ thường. Ông không còn tìm kiếm một hình bóng thay thế, mà chấp nhận rằng Tú Anh là một phần ký ức đẹp đẽ, đáng trân trọng trong trái tim ông.

Tôi học được một bài học quý giá rằng đôi khi, người thân không cần phải luôn mạnh mẽ. Họ cũng có những nỗi đau, những vết thương lòng cần được chữa lành, cần được lắng nghe, được sẻ chia. Đặc biệt là khi thời gian không còn nhiều, khi tuổi tác đã hằn sâu những dấu vết của sự lão hóa. Tình yêu không chỉ là sự hiện hữu, mà còn là sự thấu hiểu, sự chấp nhận những góc khuất trong tâm hồn nhau. Cuộc sống của chúng tôi từ đó trở nên trọn vẹn hơn, không chỉ bởi sự hiện diện của tình thân, mà còn bởi sự chấp nhận và sẻ chia những hồi ức chôn giấu.