Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 6.200 ca mắc mới và hơn 2.500 ca tử vong vì ung thư cổ tử cung.

Ung thư cổ tử cung là một trong những loại ung thư dễ phòng ngừa nhất toàn cầu, tuy nhiên, tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung vẫn là thách thức lớn đối với y tế công cộng.

GS.TS.BS Nguyễn Vũ Quốc Huy, Phó Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế, cho biết, theo Globocan 2022, mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 4.600 ca mắc mới ung thư cổ tử cung, tỷ lệ mắc chuẩn hóa theo tuổi là 7,8/100.000 phụ nữ, với hơn 2.500 ca tử vong.

Căn bệnh nguy hiểm xếp thứ hai trong các bệnh ung thư phổ biến ở phụ nữ, chỉ sau ung thư vú.

Tại các nước phát triển như Úc, Anh, Thụy Điển… tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung đã giảm mạnh nhờ chương trình tiêm phòng HPV diện rộng.

HPV là một loại virus phổ biến, có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, dự báo đến năm 2070, có khoảng 200.000 sẽ tử vong do căn bệnh này.

Trong khuôn khổ nỗ lực toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra mục tiêu 90-70-90 nhằm thúc đẩy tiêm chủng, sàng lọc và điều trị, tiến tới loại trừ ung thư cổ tử cung vào năm 2030.

Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng: Vắc xin HPV đã được tích hợp vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia và các dịch vụ điều trị cũng ngày càng được mở rộng. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất vẫn là ở khâu sàng lọc và phát hiện sớm.

Tính đến năm 2021, chỉ 28% phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi 30–49 đã được tiếp cận sàng lọc. Các rào cản như kỳ thị, hạn chế trong khả năng tiếp cận dịch vụ và khó khăn về hậu cần tiếp tục ảnh hưởng đến tỷ lệ tham gia sàng lọc, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu và vùng xa.

Bộ Y tế cũng đã kêu gọi các bậc phụ huynh có con em trong độ tuổi vị thành niên nhận thức rõ nguy cơ ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV đối với con em mình và thực hiện ngay các biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Mỗi người dân nêu cao trách nhiệm đối bản thân và cộng đồng bằng cách cùng nhau duy trì lối sống lành mạnh, chủ động dự phòng, bảo vệ sức khỏe cho cá nhân, người thân và cộng đồng, từ đó chung tay cùng ngành y tế thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, cần tiêm vắc xin HPV càng sớm càng tốt:Đối tượng lý tưởng là trẻ gái, phụ nữ từ 9–26 tuổi (tốt nhất trước khi có quan hệ tình dục lần đầu); Phụ nữ đến 45 tuổi vẫn có thể tiêm, theo chỉ định của bác sĩ. Vắc xin giúp phòng ngừa 90% nguy cơ gây ung thư cổ tử cung và một số bệnh lý khác do HPV như sùi mào gà, ung thư âm hộ, hậu môn…

Bên cạnh đó, cần tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ: Dành cho phụ nữ từ 21 tuổi trở lên, dù đã tiêm vắc xin hay chưa.

Tầm soát với 2 phương pháp phổ biến là xét nghiệm Pap smear để phát hiện tế bào bất thường và xét nghiệm HPV DNA để phát hiện virus gây bệnh. Tần suất: 1–3 năm/lần tùy theo độ tuổi và kết quả xét nghiệm.

Dấu hiệu ung thư cổ tử cung

• Chảy máu âm đạo bất thường: Giữa các kỳ kinh nguyệt bất ngờ xuất hiện tình trạng chảy máu; Dịch âm đạo có dấu hiệu bất thường: Đau bụng dưới;

• Đau thắt lưng; Cảm giác khó chịu khi đi tiểu; Rối loạn kinh nguyệt; Sụt cân không rõ nguyên nhân; Mệt mỏi liên tục.